ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ยุคปลายของอาณานิคม “อังกฤษ” เปลี่ยนแนวคิดจากการเป็นผู้ควบคุมการผลิตสินค้าและบริการของดินแดนอาณานิคม มาเป็น “ผู้ควบคุมการเงินของโลก” ทั้งในดินแดนอาณานิคมและในอังกฤษเอง โดยมี “ธนาคารต่าง ๆ ในลอนดอน” คอยช่วยเหลือ
ในสารคดีเรื่อง The British spider’s web of tax havens, บอกว่าไม่เพียงแต่ “รัฐบาลอังกฤษ” ทำเป็นเอาหูไปนา เอาตาไปไร่ แต่ยังส่งเสริมให้บริษัทใหญ่เหล่านั้นหลีกเลี่ยงภาษีได้ง่ายขึ้นด้วยโดยการช่วยเหลือไม่ให้ต่างประเทศทั่วโลกใช้กฏหมายมาควบคุมและเล่นงานกับบริษัทที่ไปฟอกเงินหนีภาษีเหล่านั้น
“อังกฤษ” ได้ลงมติโหวตต่อต้านอย่างต่อเนื่องต่อนานาชาติในการพยายามสร้างองค์กรระหว่างรัฐบาลที่เป็นตัวแทนระดับโลกเพื่อกำหนดกรอบกฏหมายเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศใน “เรื่องภาษี” และอังกฤษก็ประสบความสำเร็จในการต่อต้านแรงกดดันจากนานาชาติที่พยายามเอาผิดต่อการพยายามหลีกหนีภาษีในช่องทางผ่านประเทศเกาะทั้งหลายทั้ง หมู่เกาะเคย์แมน, หมู่เกาะบริติชเวอร์จิน ได้อย่างดี
เช่นในปี 2015 ไม่นานมานี้ อดีตนายกรัฐมนตรีเดวิด คาเมรอนได้คัดค้าน “การแลกเปลี่ยนข้อมูล” เกี่ยวกับพวก “ทรัสต์” (มีลักษณะเป็น “กองทรัพย์สิน” ที่ถือกรรมสิทธิ์โดยทรัสตี ไม่มีฐานะเป็นนิติบุคคล ) ระหว่างองค์กรนานาชาติ ยิ่งแลกเปลี่ยนข้อมูลกันยากก็ยิ่งจะทำให้การสืบสาวหาต้นตอการฟอกเงินหรือการเลี่ยงภาษีทำได้ยากขึ้น
มันเป็นปัญหาที่สำคัญมาก เนื่องจาก “ทรัสต์” ของคนรวยจากการโกงทั้งหลายทั่วโลกที่ไปจดทะเบียนในหมู่เกาะเคย์แมน และอีกหลายๆแห่งทั้งหลายเหล่านั้นเป็นกุญแจสำคัญในการรักษาสถานะ “ดินแดนสวรรค์ในการเลี่ยงเก็บภาษีของอังกฤษ” ต่อไป อังกฤษยังใช้เวลาหลายปีในการปิดกั้นความพยายามของ “สหภาพยุโรป” ในการพัฒนาวิธีการทั่วไปใน “การจัดเก็บภาษีบริษัทข้ามชาติ” มาตลอด เพราะอุ้มคนรวยให้จ่ายภาษีน้อยลง
ยิ่งหลังวิกฤติเศรษฐกิจปี 2008 “อังกฤษก็ยิ่งต้องพึ่งพาการเงินจากคนรวยโกงกลุ่มนี้” คนรวยที่ต้องการหลีกเลี่ยงภาษีหรือฟอกเงินจากทั่วโลกมากขึ้น เป็นเหมือน “เครื่องยนต์ขับเคลื่อนเศรษฐกิจของอังกฤษ”
เศรษฐกิจของอังกฤษในตอนนี้จึงพึ่งพา “การค้าจากต่างประเทศ” ในรูปของการให้บริการด้านการเงินเป็นหลัก ดังนั้น การเจอกับ “การช็อตกับภาคบริการทางการเงินใด ๆ เช่น ที่เกิดจากการถูกปฏิเสธการเข้าถึงตลาดการเงินของสหภาพยุโรปจะสร้างความเสียหายอย่างมากต่อเศรษฐกิจอังกฤษ”
ที่ผ่านมา “ลอนดอน” เป็นฐานหลักในการตั้งธนาคารและบริษัททางกฏหมาย ที่ให้บริการในการค้าขายกับยุโรป แต่ตอนนี้ “อังกฤษ” เริ่มมองเห็นความเป็นไปได้ของ “ลูกค้าและตลาดใหม่ ๆ” ใน “จีน อินเดีย ตะวันออกกลางและแอฟริกาเขตซาฮารา” ที่กลุ่มนี้อาจจะเกี่ยวข้องกับ “การฟอกเงินสกปรก” จำนวนมากขึ้นและทำให้สามารถ “หลีกเลี่ยงภาษีได้มากขึ้น” กว่าลูกค้ากลุ่มเดิมได้อีก
“คริสเตนเซน” ที่ให้ข้อมูลจากสารคดีนั้น มองเห็นว่า อังกฤษ ไม่ได้วางแผนที่จะสร้างความหลากหลายทาง “อุตสาหกรรม” มานานหลายทศวรรษแล้ว ( ทั้งที่ตัวเองเป็นผู้นำด้านนี้ในช่วงแรกๆของปฏิวัติอุตสาหกรรม ) และตอนนี้ต้องเผชิญกับทางเลือกการพัฒนาที่จำกัด เน้นแต่พัฒนาด้านการบริการทางการเงินอย่างเดียว ( ต่างกับจีน ที่พยายามพัฒนาทั้งสินค้าทางอุตสาหกรรม ไอที สินค้าหลายประเภท รวมทั้งพัฒนาทางการเงินด้วย กระจายความเสี่ยง )
อดีตนายกรัฐมนตรีป้าเมย์และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ได้เคยบอกชัดเจนว่า “บทบาทด้านภาษีเป็นตัวเลือกหนึ่งของเศรษฐกิจอังกฤษ” เรื่องนี้คือสัญญาณของความอ่อนแอของอังกฤษ ยิ่งทั่วโลกมีระเบียบเรื่องการฟอกเงินและการหนีภาษีในนานาชาติมากขึ้น อังกฤษก็ยิ่งเสี่ยงต่อความมั่นคงและความยั่งยืนทางด้านการเงิน
จึงมีคำถามว่า “นี่เป็นกลยุทธ์การพัฒนาที่มีศักยภาพหรือไม่?” เกมนี้จะมีผู้ชนะอย่างแน่นอน: oligarchs หรือ คนชนสูงร่ำรวยจำนวนน้อยที่ผูกขาดอำนาจ, kleptocrats หรือ รัฐบาลที่มีผู้นำที่โกงกิน และ aristocrats ขุนนางอำมาตย์ ข้าราชการชั้นสูง ที่หลากหลาย, นายธนาคาร, ทนายความ, spooks หรือ พวกผีห่าซาตานที่สูบเลือดประเทศ และนักการเมืองที่เกษียณอายุ แค่นั้น ที่ได้รับประโยชน์จาก เกาะเคย์แมน “สวรรค์เลี่ยงภาษีและฟอกเงินของอังกฤษ” และเกาะอื่นๆเหล่านั้น อย่างไรก็ตามสำหรับคนส่วนใหญ่ในประเทศนั้นไม่ได้มีประโยชน์อะไรเลยและ โอกาสที่ประเทศอังกฤษจะตกต่ำลงเรื่อยๆและความเหลื่อมล้ำทางสังคมระหว่างชนชั้นก็ยิ่งสูงขึ้นเท่านั้น
ด้วยเหตุนี้ “สวรรค์ของนักโกงเมืองหนีภาษีและฟอกเงินจึงไม่เคยหายไปจากโลกเรา”
Cr.Jeerachart Jongsomchai
